Sürü İle Uçmak

Bir Afrika atasözünde derki “Daha hızlı gitmek istiyorsan yalnız git. Daha uzağa gitmek istiyorsan birlikte hareket et.” Esasında bu söz, bizim Xc ve yarışma uçuşlarında sıklık ile yaşamış olduğumuz probleme yani sürü (gaggle) ile birlikte neden uçmalıyım ya da sürüyü ne zaman terk etmeliyim ? gibi sorulara da kendi içerisinde bir cevap oluşturuyor.
Havadayken birbirlerinden kopmadan grup halinde uçarak üstüste dünya mesafe rekoru kıran brezilya takımı da aslında bu sözün doğruluğunu kanıtlıyor.
Yarışmalarda da esasında başarılı olmanın en öncelikli şartı sürüyle birlikte kalabilmeyi ve uçabilmeyi öğrenmekte yatıyor. Sürüde aynı termiği onlarca kanatla paylaşmak oldukça stresli bir iş. Bir yandan sürü içersindeki trafiği kontrol ederken diğer yandan kaldırıcıyı en verimli şekilde kullanmaya çalışmak üstesinden gelmemiz gereken ilk görevlerden biri.
Yalnız uçanlar değil sürüyle birlikte uçanlar çok daha uzağa uçuyorlar, (grup halinde en son 564 km uçan Brezilya takımı en güzel örneği) ve yine yarışmalarda da taktik olarak son dönüş noktasına kadar sürüyle birlikte uçan yarışmacılar çok daha verimli uçuyorlar. Son dönüş noktasına kadar doğru bir tutuma sahip pilotlar sürü içersindeki diğer pilotları rakipleri değil, hayatta ve havada kalmak için gerekli ekip arkadaşları olarak görüyorlar. Esas yarış son dönüş noktasından sonra başlıyor.

Büyük sürüler üzerinde yapılan araştırmalar gösteriyorki (kuş, böcek, memeli, balık) tek ve büyük bir organizma gibi hareket eden sürülerde merkezi bir karar alma mekanizması yok. Tam tersine kollektif bir karar mekanizması var. Yani en başta sürü için karar veren bir otorite yok. Sürü içersindeki her unsurun uyması gereken son derece basit kurallar dizisi var ve kollektif bir şekilde uygulandığında her koşulda en optimum çözümü üretiyor. Bu şekilde sürü çok hızlı bir şekilde yeni koşullara adapte olabiliyor.
Hayvan mezatında bir sığırın kilosunu tahmin etmeyle ilgili yapılan çok ilginç bir deney var. Uzman ile kalabalıkları yani en ilkel formuyla bir sürüyü yarıştırıyorlar. Kalabalığın tahmin ortalaması 588 kg. Uzmanın ise 584 kg. İki tahminde birbirine son derece yakın fakat hayvan tartıldığında 595 kg çıkıyor ve sürü daha yakın bir tahminde bulunarak uzmanı yeniyor.
Sayı azaldıkça başarı için niteliğin artması gerekiyor, sayı arttıkça nitelikte bir artış olmasa dahi sürüdeki bireylerin hayatta kalma şansları artıyor, nicelik niteliği alt ediyor.
Buradan hareketle kendi sporumuzla ilgili çıkarım yaptığımızda da pratikte de aldığımız sonuçlar birbirine paralellik arz ediyor.

Sürü halinde uçtuğumuzda, çok daha fazla alan tarayarak günün en güçlü termiklerini bulmamız kolaylaşıyor, sürü halinde süzüldüğümüzde en iyi taşıyan hattı daha rahat tespit edebiliyoruz. Sürü içersinde uyduğumuz basit trafik kuralları düzenli bir şekilde aynı termiği dönme ve çok daha verimli bir şekilde kaldırıcıyı kullanabilmemizi sağlıyor.

Uzman yalnız olduğu için her zaman doğru karar vermek zorunda, tek bir yanlış karar sonu olabilir.
Sürü sahip olduğu sayısal çoğunlukla olasılıklar evreni çok daha geniş olduğu için birkaç bireyini feda ederek tekrar yola devam edebilir. Yol boyunca sürü ile birlikte hareket etmek yalnız uçmaktan çok daha güvenli ve verimlidir. Yamaç paraşütünde sürü için yarış startda değil bitiş çizgisi gözüktüğü zaman yani gol noktasına son süzülüşte başlar.

Madem Afrika atasözü ile başladık, bir Türk atasözü ile sonlandıralım yazıyı. Bilimsel araştırmalar gösteriyor ki “Sürüden ayrılanı kurt kapar” 🙂

Servet Yalçınkaya